Calvijn lezen vanuit het standpunt van de vluchtelingen

Door Emery Jones

Wie Calvijn niet leest vanuit het standpunt van de vluchteling die door corrupte overheden een precair leven opgedrongen kreeg, die leest Calvijn gegarandeerd fundamenteel verkeerd. Alleen door hem vanuit de positie van een onderdrukte te lezen, kunnen we Calvijn en zijn theologie begrijpen als een orthodoxe christelijke leer. Calvinisme is de theologie van zij die midden hun onderdrukking worstelen om de fundamentele goedheid te zien van de cosmos die God geschapen heeft.

De leer van de totale verdorvenheid verwordt zelf tot hetgeen ze benoemt, wanneer ze voor iets anders wordt ingeroepen dan voor het veroordelen van de omstandigheden waarin de armen en onderdrukten moeten leven. Die leer veroordeelt de politieke overheden en hun geweld dat mensen wegjaagt uit hun huizen en uit de levens die God Zelf voor hen wilde garanderen. Het is een veroordeling van de economische systemen die de armen naar sloppenwijken verbannen. Het is een veroordeling van de verschrikkingen van het lynchen. En het is een veroordeling van alle andere zonden die bijdragen aan een wereld waarin dit kwaad zelfs maar voorstelbaar is, laat staan dagdagelijkse realiteit.

De leer van onvoorwaardelijke verkiezing toont hoe God de hele vraag zelf verwerpt of iemand al dan niet waardig zou zijn om gered te worden van het kwaad dat ons omringt. God redt ons onvoorwaardelijk omdat god ons onvoorwaardelijk liefheeft. God houdt niet van ons omdat we rijk of machtig zijn of omdat we hard werken of intellectueel zijn of veel bereikt hebben in het leven. God houdt van ons omdat Hij, die onze Goede Vader is, gewoon niet kan ophouden met van ons te houden. Niet omwille van wat we gedaan hebben, maar simpelweg omwille van wie we zijn.

De leer van onweerstaanbare genade toont de hoop dat God ons nooit zal verlaten of verraden. God zal ons nooit alleen achterlaten in deze zondige wereld, maar schept, zelfs nu te midden van ons lijden, een wereld waarin we zullen kunnen bloeien en leven zoals God het voor ons heeft gewenst. God wil dat wij, gewoon zoals wij zijn, kunnen schitteren en licht kunnen brengen in de duisternis van de wereld. God wil dat wij kunnen beseffen waarom we leven en ademen, dat wij onze ziel kunnen vervullen. Het is God die de onmeetbare schoonheid ziet in ons, in diegenen die deze wereld veracht en verworpen heeft.

De leer van het volharden van de heiligen is een leer die alleen maar correct begrepen kan worden als Gods eigen protest tegen de ellende waartoe deze wereld de armen en de onderdrukten veroordeelt. Zij werden geroepen om voor eeuwig Gods eigen volk te zijn en God zal zich voor hun belangen inzetten en van al wie hen van het leven wil beroven, zelf het eigen leven wegnemen, zoals we lezen in het boek Spreuken. En ook al wordt vandaag het huis, de cultuur en het leven zelf gestolen van zovelen, Gods belofte van een eeuwige thuis bij Hem is onherroepbaar.

De leer van de predistinatie drukt de hoop uit dat God nog steeds de controle heeft en alles weer goed zal maken. Het is het enige waaraan wij ons kunnen vasthouden wanneer het leven voor ons te onzeker wordt. Het is de zoete belofte van Christus die ons geroepen heeft, gedoopt en opgetekend als voor eeuwig de Zijne.

Dit is het standpunt van waaruit Calvijn aan theologie deed. Hij probeerde om de bekommernissen van de vluchtelingen ter harte te nemen. Wanneer we dat standpunt verlaten, wanneer we Calvijn reduceren tot een aantal logische stellingen die losgemaakt zijn van die context, dan slaan we de bal volledig mis. Dan missen we volledig wat Calvijn probeerde te doen en verdraaien we zijn theologie tot iets kwaadaardigs en pervers.